Oudejaarsconferenciers: Youp van 't Hek

Het jaar 2021 loopt ten einde, dus ook bij Theater.nl tellen we af. Normaliter is dit hét hoogseizoen voor de cabaret-wereld en kun je overal kijken naar oudejaarsconferences. Deze shows zijn een echte Nederlandse traditie.  En daarom zetten we dit jaar belangrijke conferenciers in het spotlicht. Vandaag bespreken we Youp van 't Hek, een van de meest geliefde cabaretiers in deze traditie die vorig jaar zijn laatste oudejaarsvoorstelling gaf.

Waar Freek de Jonge gerust gezien mag worden als een groter vernieuwer van het Nederlandse cabaret - en dus ook de oudejaarsconference, mag je Youp van 't Hek zien als iemand opnieuw het grote publiek wist te trekken. Met zijn conferences probeerde hij vaak de tijdgeest te duiden en was niet bang voor grof taalgebruik, zeker als iets hem niet zint. Minder filosofisch, maar (zeker in zijn vroege jaren) duidelijk geëngageerd. 

Buckler

Youp van het hek werd al in 1985 en 1986 gevraagd om een oudejaarsconference te maken voor de VARA. Toen vond hij zichzelf er nog niet klaar voor. De verwachtingen zijn dan ook hoog gespannen in 1989, als hij eindelijk ja zegt. Die show was meteen dé grote doorbraak bij het grote publiek. Youp van 't hek speelde een roemruchte conference waarin hij bijvoorbeeld het biermerk Buckler op de hak nam. Die grappen sloegen net iets te goed aan: de verkoop van dit alcoholvrije bier stortte na de uitzending in. Brouwer Heineken haalde het merk een paar later uit de markt. "Het is wel lollig eigenlijk. Zij verkondigen jarenlang in advertenties hoe lekker het is. Eén roept er dat het niet te zuipen is en die wint", zou Van 't Hek later vertellen.

Het zou zeker niet de laatste keer zijn dat Youp voor de nodige oproer zorgt. In 1999 wil hij zijn derde oudejaarsconference spelen, maar uitdrukkelijk zonder bedrijven die groepsarrangementen verkopen. Toch weten zakenmensen grote aantallen kaartjes op te kopen. Daarom last Youp de live-uitzending in de Stadsschouwburg af en laat een vooraf opgenomen voorstelling uitzenden.

Wat maken de conferences van Youp van 't Hek uniek?

Youp van 't Hek was qua stijl een stuk traditioneler dan Freek de Jonge. Waar Freek van de oudejaarsconference een haast filosofische gedachtegang maakt, bracht Youp de show terug op aarde. De gebeurtenissen van het jaar werden teruggebracht naar de belevenissen van alledag. Frustraties en irritaties waren een belangrijk ingrediënt van Youp zijn shows, en de oudejaarsconference is daar géén uitzondering op. 

Ook opvallend was het grove taalgebruik. Het leek wel alsof Youp zijn hele carrière tegen de vertrutting op probeert te schelden. Met de jaren is hij echter ook steeds nostalgischer geworden. Alsof de jaren beginnen te tellen. In 2020 speelde hij zijn tiende en laatste oudejaarsconference. 

Dat is eigenlijk wel typisch Youp van 't Hek: hij speelde traditionele oudejaarsconferences, waarin niemand veilig was en toch iedereen kon kijken. Hier en daar zong hij een lied, wat een mooi contrast geeft met zijn grove toon. Want laten we wel wezen: dat is toch wel hét handelsmerk.

Ben je op zoek naar een cabaretvoorstelling? Kijk dan ook even in onze theateragenda.