Decor

door Geurt Franzen

Ik heb eens een Hamlet gezien tegen een decor van steigerpalen. Kale stalen buizen, een staketsel op het podium dat af en toe werd gedraaid. De ene keer moest het de kamer in het kasteel voorstellen waarin de Deense koningszoon zijn beroemde woorden declameerde - to be or not to be - dan weer stelden de buizen de wachttoren van de burcht voor. En ik meen dat zelfs tijdens de kerkhofscène de eenvoudige palen, een handje geholpen door vernuftig geplaatste toneellampen, het beeld van zwaar beschaduwde zerken probeerden op te wekken.

Een voorstelling tegen een eenvoudig decor, van mij mag het. Per slot van rekening moet de beleving in de zaal eerst en vooral worden opgeroepen door de tekst en het spel van de acteurs. Ooit zag ik een voorstelling met een prachtig negentiende-eeuws decor waarvan elk detail was doordacht. En toch: op het toneel zag ik acteurs die aan het acteren waren. Geen personages die tot leven kwamen.

Kort geleden zag ik Eline Vere, Couperus' roman in de toneelbewerking van Ger Thijs en op de planken gebracht door theaterbureau Hummelicnk Stuurman. De decors waren goedkoop en eenvoudig. Een stuk of wat smalle panelen op wieltjes waarop fotoprints waren aangebracht van negentiende-eeuws pleisterwerk. Daar moesten we het in de zaal meedoen. De acteurs moesten de panelen zelf bij tijd en wijle omdraaien om een ander effect te bewerkstelligen. Ook de stoelen die in een enkele scène nodig waren, sjouwden de acteurs zelf de planken op.

Toneel mag niks meer kosten, helaas. Maar ik heb me er geen moment aan geërgerd, aan dat arme decor. Omdat Hanne Arendzen een zeer geloofwaardige Eline neerette. In sommige scènes stond ze gewoon voor je, die op en top labiele Haagse jonge vrouw die niet weet hoe het leven geleefd moet worden. Ook Oda Spelbos, u kent de roodharige wel van Flikken Maastricht, speelde de sterren van de hemel als Eline's bemoeizieke zus Betsy. Ik had beiden zelfs geloofd zonder decor.