De storm van Krisztina de Châtel

Krisztina de Châtel, de grootmeesteres van de minimale dans in Nederland, is nu 82 jaar. Haar monumentale bouwwerk Typhoon uit 1986 is weer te zien in de theaters. De Châtel is er buitengewoon gelukkig mee. Lees er meer over in dit interview met De Châtel.

Tellen, tellen en nog eens tellen. Dat doen dansers wel vaker natuurlijk, maar bij dit soort dans vraagt dat extra concentratie. Typhoon is gezet op 'Canto Ostinato', de inmiddels wereldberoemde compositie van Simeon ten Holt uit de jaren zeventig waarin pianoklanken zich eindeloos herhalen. Minimalistische dans volgt dat patroon van bewegingen en danspassen die slechts langzaam verschuiven. Typhoon is een spectaculaire productie vanwege de windmachines die ergens halverwege aangaan en de voorstelling ingrijpend veranderen. Prachtig is ook het moment dat die machines eventjes stilvallen. Even later gaat de strijd weer frontaal door. Typhoon is uitermate indrukwekkend danstheater.

Typhoon is na veertig jaar oud actueler dan ooit, toch?
"Dat denk ik ook. Het stormt enorm in de voorstelling, maar de storm die de wereld nu overkomt is vele malen heftiger dan we ons ooit hadden kunnen voorstellen."

Is strijd het kernthema van Typhoon?
"Ja, absoluut. Maar het is een positieve strijd. De dansers worden immers niet weggeblazen en blijven dus overeind. Meer dan ooit leven we in een heftige storm. Met Typhoon wil ik meegeven dat we moeten blijven strijden voor harmonie, schoonheid en samenhang, in alles wat er met ons gebeurt."

Voor de dansers is Typhoon keihard werken. Kunnen zij bij die alsmaar repeterende patronen van de 'Canto Ostinato' ook nog iets voelen als ze zo in hun hoofd bezig zijn?

"Dit vraagt inderdaad veel van ze, maar de dansers van Introdans zijn technisch heel erg goed. Ze zijn er aan gewend. En ze vinden ook nog vrijheid en improvisatie in het stuk. Ik zag de voorstelling onlangs in Amersfoort samen met een oud danser die nu rechter is. Hij was enorm verrast door de voorstelling die in zijn dansgeheugen gegrift staat, maar voor hem soms ook weer aanvoelde als nieuw."

Je vertelde ooit dat de opera Einstein on the Beach van Philip Glass uit 1975 op jou veel indruk maakte. Het geldt nog steeds als de wereldwijde doorbraak van minimal music. Zou je Typhoon ook hebben gemaakt als je dat werk niet kende?

"Dat denk ik wel, want ik was daarvoor ook al bezig met minimalistische dans. Maar die opera was voor mij inderdaad overweldigend. Ik heb Philip Glass meermalen ontmoet en hij heeft mijn blik enorm verrijkt."

Typhoon is te bezoeken tot en met 10 mei 2025. En vanaf 14 maart is bij Introdans ook een aantal choreografieën van Lucinda Childs, die andere 'queen of minimal dance', te zien.

Foto: Hans Gerritsen