Wim Kan

Wim Kan

Wim Kan was een van de grootste en bekendste cabaretiers van Nederland. Mensen noemen hem in een adem met Toon Hermans en Wim Sonneveld: "De Grote Drie" van het Nederlandse cabaret. Hij is de grondlegger van de oudejaarsconference, een typisch Nederlandse traditie. Hij overleed in 1984 op 72-jarige leeftijd. 

Wim Kan mag je gerust zien als een van de grootste cabaretiers van Nederland ooit. Hij was al bekend voor de Tweede Wereldoorlog, maar pas na het conflict werd hij een van de meest geliefde Nederlandse artiesten ooit. Wim Kan was een perfectionist. Hij was altijd zeer kritisch over zijn eigen werk. Opnamen van voorstellingen in 1969 en 1973 zijn daardoor nooit op televisie uitgezonden, simpelweg omdat Wim Kan ze niet goed genoeg vond. 

Vroege carrière Wim Kan

Wim Kan werd geboren in 1911 en richtte in 1936 samen met zijn vrouw het ABC-cabaret op. Dit zou een groot succes worden en eind 1939 vertrok het gezelschap naar Nederlands-Indië voor een tournee. Doordat in 1940 Nazi-Duitsland Nederland binnenviel, konden de Kans niet terug keren. Daarom bleven ze in Nederlands-Indië optreden, totdat Wim Kan zelf in Bandoeng werd gemobiliseerd als soldaat-omroeper bij de generale staf van het KNIL.

In 1942 viel Japan de kolonie binnen en op 13 maart werd Kan krijgsgevangen gemaakt. Hij verbleef in dertien verschillende kampen. Bij een aantal locaties mocht hij optreden om de moraal hoog te houden. Uiteindelijk kwam Wim Kan in een krijgsgevangenenkamp terecht bij de Birmaspoorweg, waar in totaal 15.000 krijgsgevangenen gestorven zijn door uitputting, ziekte en ondervoeding. Hier hielp de kamparts hem aan een relatief beschermde positie. De ellende liet desondanks diepe indruk achter. En zijn ervaringen zou Wim Kan later verwerken in zijn optredens.

Pas na de oorlog zou Wim Kan zijn vrouw weer zien. Op 1 maart 1946 keerde het echtpaar terug naar Nederland. Het ABC-cabaret na de Tweede Wereldoorlog werd een kweekvijver waarin veel jong talent ontsproot Rijk de Gooijer, Jenny Arean, Nelly Frijda, Wieteke van Dort, Frans Halsema en Frits Lambrechts begonnen hier hun carrière.

Wim Kan en de oudejaarsconference

Wim Kan begon in 1954 met de allereerste oudejaarsconference, die op de radio werd uitgezonden. In 1956, 1958, 1960, 1963 en 1966 gaf hij opnieuw een satirische afsluiting van het jaar, altijd bij de rode omroep VARA. Wat zijn conference uniek maakte, was dat hij alle politici van alle politieke kleuren op de hak nam. Ook de politici uit zijn eigen zuil waren niet veilig. Dat was in die tijd een erg opvallende keuze, zeker voor een politiek geëngageerde cabaretier.

In 1973 gaf Wim Kan zijn eerste oudejaarsconference voor de televisie. Daarna gaf hij in 1976 en 1979 nog een oudejaarsconference. Deze shows werden vrijwel altijd zéér goed bekeken en enorm gewaardeerd door het publiek. In 1982 gaf hij zijn laatste oudejaarsconference, waarbij hij het stokje overdroeg aan Freek de Jonge.

Wim Kan overleed nog geen jaar later, op 8 september 1983, aan de gevolgen van kanker.