Jeroen van Merwijk

Jeroen van Merwijk

Jeroen van Merwijk (1955 - 2021) was een Nederlandse cabaretier, tekst- en liedjesschrijver en kunstschilder. Hij is de ene helft van een tweeling en was als kind nog niet bezig met theater. Pas op zijn drieëntwintigste komt hij erachter dat hij een creatief talent heeft wanneer hij na een studie Nederlands in Amsterdam en Utrecht besluit verder te studeren aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunst in Den Haag. Hier studeert hij in 1983 cum laude af bij de sectie schilderkunst.

Meester Cornelis

Voor zijn afstuderen werkt Van Merwijk al bij de radio bij programma’s als Rauhfaser, Krachtvoer en Spijkers met koppen. Na het behalen van zijn papiertje besluit Van Merwijk zijn creativiteit ook elders in te zetten. In 1985 richt hij samen met Cees Rutgers de cabaretgroep Meester Cornelis op. Een jaar later spelen ze hun eerste voorstelling De Gymnasiast, waarna Rutgers opstapt bij Meester Cornelis. Dat betekent niet dat Van Merwijk ook stopt; hij gaat solo verder.

Theatervoorstellingen van Van Merwijk

De eerste solovoorstelling van Van Merwijk volgt al snel: in 1987 staat hij op de planken met Van ouwehoer tot troubadour. Dit is de eerste solovoorstelling uit een lange reeks. Hij maakt en speelt onder andere Geef mij mijn sperma terug (1989), Het podiumbeest is terug (1996), Uw betrouwbare partner in cabaret (2001), Graag meneer Van Merwijk! (2007), Er zijn nog kaarten (2013), Lucky (2018) en Was volgend jaar maar vast voorbij (2019).

Van Merwijk heeft tijdens zijn theatercarrière ook een aantal keer op het toneel gestaan met collega’s. Twee keer speelde hij samen met Harrie Jekkers: in 1998 met Twee artiesten voor één geld en in 2015-2016 met Als we zo vrij mogen zijn. Andere artiesten waarmee hij een show heeft gespeeld zijn Bavo Galama (De omgekeerde wereld, 1999), Kees Torn, Theo Nijland en Maarten van Rozendaal (De bende van vier, 2008) en Wouter Planteijdt en René van Barneveld (Le Big Bazar, 2010).

Het werk van Van Merwijk kenmerkt zich door een zwartgallige en cynische humor, al weet hij met veel liedjes ook gevoelig uit de hoek te komen. Ook met zijn taalgevoel onderscheidt Van Merwijk zich. Veel van zijn liedjes lijken onschuldig, maar hebben een ironische boodschap.

Lied- en tekstschrijver

Voor radio, televisie en andere artiesten schrijft Van Merwijk teksten en liedjes. Zijn eerste succes heeft hij te danken aan Karin Bloemen, die zijn nummer Apartheid es ien skone zaak omvormt tot het uiterst succesvolle liedje Zuid-Afrika. Andere artiesten die nummers van hem hebben gezongen zijn Harrie Jekkers (De Treinen, De Straatnaambordjesblues en Partnerjacht), Hans Dorrestijn (Wat zijn de Vrouwen groot), Adèle Bloemendaal (Ja, ja het is wat) en Egon Kracht (Libretto van de Judas Passie).

Als tekstschrijver schrijft Van Merwijk onder andere voor diverse radioprogramma’s als Radio Magnolia en Spijkers met koppen. Ook voor diverse televisieprogramma’s schrijft Van Merwijk mee, onder andere voor Beter van niet, Van Zon op Zaterdag, Gedoog, Hoop & Liefde en Het eerlijke Verhaal. Samen met Erik van Muiswinkel, Justus van Oel, Bert Klunder, Joep van Deudekom, Diederik van Vleuten, Beau van Erven Dorens en Hans Dorrestijn maakt en presenteert hij tussen 2001 en 2003 het programma Mannen voor Vrouwen, waarin ze aan vrouwen proberen uit te leggen hoe mannen in elkaar steken.

Van Merwijk schrijft ook offline. Hij brengt door de jaren heen negen boeken uit, waaronder twee bundels met columns die hij schrijft voor het Utrechts Nieuwsblad en de Telegraaf.

Muziek

Veel van de liedjes die Van Merwijk schrijft, brengt hij uit op cd. Het meest succesvolle liedje zou weleens Dat vinden jongens leuk kunnen zijn. Voor dit nummer ontving Van Merwijk in 2006 de Annie M.G. Schmidtprijs. Andere liedjes die Van Merwijk schrijft worden ook hier en daar opgepikt. Denk hierbij aan Vervelië dat hij inzendt als nieuw Nederlands volkslied of Nie na China, dat hij schrijft om de Olympische Spelen van 2008 in Peking te boycotten.

Beeldend kunstenaar

Van Merwijk is niet alleen komediant, maar ook beeldend kunstenaar. Afgestuurd in dit vak schildert hij als Malfet (pseudoniem) olie- en acrylverfschilderijen en illustreert hij boekjes. Zijn werk wordt regelmatig tentoongesteld in galerieën in onder andere Maastricht, Utrecht en Den Haag. Enkele exposities van Van Merwijk zijn De Groep Malfet, c’est moi (2009), Heden/Verleden (2015) en In mij atelier (2017).

Darmkanker

Begin 2020 wordt bij Van Merwijk darmkanker geconstateerd. Hierdoor moet hij zijn nieuwste tournee Zullen we dit jaar maar een keertje over doen annuleren. Op 3 maart 2021 is Van Merwijk overleden aan de gevolgen van de ziekte. 

Beeld: © Jeroen van Merwijk

Kijk voor nog veel meer cabaret in onze theateragenda.